Dopłaty dla Rolników z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Kampania 2023 – na co można liczyć, co się zmieniło?

Płatności Obszarowe w Kampanii 2023 – wnioski składamy do 30 czerwca 2023 r.

15 marca 2023 roku rozpoczął się nabór wniosków obszarowych realizowany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Identycznie jak w poprzednich latach deklaracje składamy drogą elektroniczną poprzez przygotowaną platformę eWniosekPlus.

Kategorie przyznawania dopłat
W ramach wniosku o przyznanie dopłat, można ubiegać się o:

• płatności w ramach interwencji w formie płatności bezpośrednich, w tym: podstawowe wsparcie dochodów, płatność redystrybucyjną, płatność dla młodych rolników, płatności za realizację ekoschematów, wsparcie dochodów związanych z hodowlą krów, bydła, owiec i kóz, a także uprawą buraków cukrowych, chmielu, lnu, konopi włóknistych, pomidorów, truskawek, ziemniaków skrobiowych, roślin pastewnych, roślin strączkowych na nasiona;
• płatności w ramach przejściowego wsparcia krajowego, w tym: uzupełniającą płatność podstawową, płatność niezwiązaną do tytoniu;
• płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW);
• płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne (zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020), w tym przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach pakietu 4, 5 lub 6;
• płatności ekologiczne (zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020), w tym: premię za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą i przyznanie kosztów transakcyjnych;
• płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych (nowe zobowiązania w ramach WPR 2023-2027), w tym: płatność za retencjonowanie wody na obszarach przyrodniczych oraz przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach interwencji 1, 2 lub 5;
• płatności ekologicznych (nowe zobowiązania w ramach WPR 2023-2027), w tym: małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi, premię za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą oraz przyznanie kosztów transakcyjnych;
• pomoc na zalesianie (PROW 2007-2013) – wniosek o wypłatę;
• premię pielęgnacyjną i premię zalesieniową (PROW 2014-2020);
• premię z tytułu zadrzewień (PROW 2014-2020);
• pierwszą premię pielęgnacyjną i zalesieniową do gruntów z sukcesją naturalną (WPR 2023-2027).

Zmiany w warunkach otrzymania dopłaty – 9 norm GAEC
Od tego roku, aby otrzymać dopłaty, trzeba m.in. stosować zasady wzmocnionej warunkowości 
(przestają obowiązywać pojęcia wzajemnej zgodności, tj. cross-compliance, i zazielenienia). Wzmocniona warunkowość opiera się na 9 normach GAEC, dotyczących utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z ochroną środowiska. Są to w szczególności:

• Norma GAEC 1: Utrzymywanie trwałych użytków zielonych w oparciu o stosunek powierzchni trwałych użytków zielonych do powierzchni użytków rolnych na poziomie krajowym.
• Norma GAEC 2: Ochrona terenów podmokłych i torfowisk.
• Norma GAEC 3: Zakaz wypalania gruntów rolnych.
• Norma GAEC 4: Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych.
• Norma GAEC 5: Zarządzanie orką w celu zmniejszenia ryzyka degradacji i erozji gleby, biorąc pod uwagę nachylenie terenu.
• Norma GAEC 6: Minimalna pokrywa glebowa w najbardziej newralgicznych okresach.
• Norma GAEC 7: Zmianowanie i dywersyfikacja upraw na gruntach ornych.
• Norma GAEC 8: Utrzymanie elementów i obszarów nieprodukcyjnych.
• Norma GAEC 9: Zakaz przekształcania lub zaorywania trwałych użytków zielonych wyznaczonych jako cenne na obszarach Natura 2000.

Co istotne nie wszystkie normy obowiązują od tego roku. Na przykład norma GAEC 7 w części dotyczącej zmianowania upraw będzie, zgodnie z oczekiwaniami rolników, kontrolowana od 2024 r. W celu potwierdzenia spełnienia warunków normy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie weryfikowała czy na powierzchni co najmniej 40 proc. gruntów ornych w gospodarstwie, w porównaniu z rokiem 2023, jest prowadzona inna uprawa w plonie głównym oraz czy na powierzchni wszystkich gruntów ornych nie jest prowadzona taka sama uprawa dłużej niż przez 3 lata, począwszy od roku 2023. Oznacza to, że w 2026 r. taka sama uprawa w plonie głównym na tej samej działce rolnej w ramach całego gospodarstwa nie może się powtórzyć.
Jednocześnie, zgodnie z przepisami krajowymi, warunki dotyczące zmianowania uznaje się za spełnione, jeżeli rolnik wysieje na danej powierzchni w poprzednim roku lub w ciągu trzech poprzednich lat wsiewkę lub międzyplon ozimy bądź międzyplon ścierniskowy. Natomiast norma GAEC 2 - ochrona terenów podmokłych i torfowisk, będzie obowiązywała od 2025 roku. Wytyczne zawarte normach GAEC są również podstawą do określenia wymagań dla dodatkowych dobrowolnych działań, które stanowią zupełnie nowy element kampanii dopłat 2023, czyli ekoschematów (to od rolnika zależy, czy je wdroży).

Ekoschematy – nowe określenia na tradycyjne działania
Z punktu widzenia wnioskowania Ekoschematy są dużą nowością, jednak większość praktyk, to działania, które w ramach racjonalnej gospodarki rolnej są w gospodarstwach stosowane od lat. Mnogość możliwości z jakich może skorzystać rolnik w ramach ekoschematów pozwala zindywidualizować ich zastosowanie pod katem specyfiki i potrzeb danego gospodarstwa.

Nowe wymaganie co do powierzchni.
Kolejna zmiana dotyczy dolnego progu powierzchni gospodarstwa objętej płatnością redystrybucyjną. Do tej pory wynosił on 3 ha, a od tego roku został obniżony do 1 ha. Istotne jest, że płatność taką przyznaje się do pierwszych 30 ha. Z kolei w przypadku uzupełniającego wsparcia dochodów dla młodych rolników zniesiono limit powierzchni gruntów, do których można otrzymać dofinansowanie (dotychczas wynosił on 50 ha).

Ośrodki Doradztwa Rolniczego udzielają bezpłatnych porad.
W celu zaplanowania optymalnych działań warto skorzystać z usług doradztwa. W tym roku Ośrodki Doradztwa Rolniczego w całym kraju świadczą także bezpłatną pomoc przy wypełnianiu wniosków o dopłaty.

Wszelkie informacje można uzyskać w Biurach Powiatowych ARiMR. Zachęcamy także do zapoznania się z informacjami zamieszczonymi na stronie www.arimr.gov.pl oraz na profilu Agencji na Facebooku.