Zdewastowane i zrujnowane pałace Dolnego Śląska. Popadają w ruinę (Zdjecia)

Pałace i zamki w regionie Dolnego Śląska wyrastają zewsząd niczym grzyby po deszczu. Znajdziemy je blisko Jeleniej Góry, Wrocławia, Legnicy, Żmigrodu czy Trzebnicy ale i w niepozornych, oddalonych od miast i miasteczek wioskach. Część z nich to prawdziwe perełki, które zostały odrestaurowane i zaadaptowane na luksusowe hotele. Wśród najpiękniejszych znajdują się:

• pałac w Kamieńcu Ząbkowickim
• zamek Czocha
• zamek Kliczków
• zamek Roztoka
• zamek Grodziec
• zamek Książ
• zamek Topacz
• pałac na wodzie w Staniszowie
• pałac w Łomnicy
• pałac w Wojanowie
• pałac w Oleśnicy
• pałac Pakoszów

Inne miały mniej szczęścia i wiele wskazuje na to, że ich los nie ma szans się poprawić. To najczęściej zabytki, które po wojnie zostały rozkradzione, a później stały się własnością PGR-ów (Państwowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Rolnej). Często pełniły funkcję szkoły lub dawały schronienie okolicznym mieszkańcom, a po upadku PRL-u trafiały w prywatne ręce lub zaczęły stanowić własność gminy. Wśród nich znajdują się. m.in.:

• Pałac w Boguszycach, który nie ucierpiał specjalnie w czasie wojny, ale po jej zakończeniu został zagospodarowany na mieszkania dla pracowników PGR-u. Nieremontowany przez dziesięciolecia podupadał "na zdrowiu", a wszystkie drzwi wejściowe zostały zamurowane. Dopiero w lutym 2022 roku przy ścianach charakterystycznych wież postawiono rusztowania i zajęto się jego odbudową.

• Pałac w Sambrowicach pochodzi z początków XIX wieku. Jego pierwszym właścicielem i inicjatorem budowy był rotmistrz von Dresky, a ostatnim (przed wybuchem II wojny światowej) podporucznik Landwehry Georg Hechler. Po 1945 roku ogromna posiadłość trafia w ręce PGR-u, który doprowadził ją do ruiny. Obiekt już nigdy nie został odbudowany.

• Po pałacu w Rybarzowicach nie ma już dziś śladu, poza fontanną, która została przeniesiona do posiadłości w Łomnicy pod Jelenią Górą. Zabytkowy dwór zniknął z powierzchni ziemi na wniosek kopalni Turów, ale wcześniej znalazł się w rękach PGR-u i przez lata niszczał.

• Pałac w Kościelnikach Średnich należał dawniej do rodziny von Carnap. Wybudowano go w latach 1866–1867 i to zdecydowanie jeden z najładniejszych zabytków w okolicy, mimo że z roku na rok popada w ruinę. Po wojnie trafił w ręce PGR-u i był zasiedlony przez mieszkańców. Do dziś w zabudowaniach folwarcznych mieszkają ludzie. Wielu z dawnych i obecnych mieszkańców ubolewa nad obecnym stanem pałacu. Powybijane szyby, podziurawiony dach i drzwi z "kartonu" - tak obecnie wygląda dawna wizytówka Kościelnik. Okazały dwór został sprzedany w 2004 roku. Od tego czasu pada łupem złodziei oraz niesprzyjających warunków atmosferycznych. Deszcze i mrozy na pewno nie wpływają korzystnie na stan budynku.

Dwór w Żarskiej Wsi nieopodal Zgorzelca został wybudowany w 1740 roku i przez dziesięciolecia zamieszkiwali go wysoko urodzeni Niemcy, m.in. rodzina Krügera i Brasego oraz ród Schäffer. Nie byli właścicielami pałacu, ale nim zarządzali. W ciągu kilku wieków pałac wraz z przyległymi budynkami był chlubą okolicy. Wokół niego zbudowano zabytkowy park oraz przypałacowy staw. Po zakończeniu drugiej wojny światowej majątek przeszedł w ręce PGR-u. Do dziś nie wiadomo, co stało się z unikatowymi zbiorami rzeźb i średniowiecznymi obrazami, które przechowywano w pałacu. Nieznane są również losy 17 tys. ukrytych tu książek z Biblioteki Milicha w Görlitz. Do końca 1989 roku rozległe włości zamieszkiwali pracownicy PGR-u, którzy w dużej mierze przyczynili się do powolnej agonii dawnego pałacu. Na początku lat 90. obiekt wykupił prywatny przedsiębiorca i od tego czasu pałac... niszczeje.

Zabytkowy pałac niedaleko Zgorzelca to nie jedyny w okolicy obiekt, który wali się na naszych oczach. Podobny los spotkał pałac w Jędrzychowicach, dwór w Kostrzynie koło Bogatyni oraz posiadłość w Łomnicy.

Przygotowaliśmy dla was zestawienie piętnastu pałaców, które zostały zrujnowane, a ich blasku nie udało się przywrócić. Zapraszamy was do podróży w czasie. Na zdjęciach widać jak poszczególne zabytki wyglądały dawniej i jak wyglądają dziś.