Wyjątkowa okazja w internecie, podejrzana faktura, a może cegła zamiast telefonów? Uważaj na oszustów!

Internet otwiera przed oszustami nowe możliwości dla ich przestępczego procederu. Wszyscy jesteśmy już przyzwyczajeni do zakupów w Internecie, dlatego oszuści nie zapominają o tym, że postępująca cyfryzacja to dla nich okazja do upolowania ofiary. Najprostszym i dość powszechnym oszustwem jest wystawianie na internetowych ogłoszeniach i aukcjach towarów, których się w rzeczywistości nie posiada. W takich przypadkach płatność odbywa się z góry. Towar najczęściej po prostu nie dociera do kupującego, a sprzedawca przestaje odpowiadać na korespondencję. Zdarzają się również takie przypadki, że sprzedawca decyduje się jednak coś wysłać, ale w pudełku w którym miał być telefon komórkowy, znajduje się kawałek cegły. Jedynym sposobem, aby uchronić się przed takimi przykrymi przypadkami, jest kupowanie przedmiotów za pobraniem od wszystkich indywidualnych sprzedawców lub odbieranie ich osobiście. Powinniśmy być też bardzo uważni przy wszystkich „okazjach”. Jeśli przedmiot jest w wyjątkowo niskiej cenie, znacznie niższej niż jego rynkowa wartość, powinniśmy być ostrożni z takim zakupem. Być może oszust chce nabrać kilka osób, przyjąć od nich wpłaty i zniknąć z pieniędzmi. Może też być inna przyczyna takiej wyjątkowo niskiej ceny. Towar może być kradziony. Kupując jakiekolwiek wartościowe przedmioty: rowery lub sprzęt elektroniczny, pamiętajmy o tym, że są to przedmioty posiadające indywidualne numery seryjne. W przypadku roweru jest to numer ramy, a w przypadku telefonów numer imei. Poprośmy o dowód zakupu sprzętu. Możemy też spisać krótką umowę kupna-sprzedaży. Jeśli mamy taką możliwość, sprawdźmy na najbliższym komisariacie, czy przedmiot nie jest w policyjnych systemach zarejestrowany jako utracony. Być może powyższe czynności wydadzą się komuś przesadną ostrożnością, ale w myśl przysłowia „przezorny zawsze ubezpieczony”, nie dawajmy oszustom wzbogacić się naszym kosztem.

Kupując cokolwiek w Internecie, sprawdźmy zawsze adres strony. Większość z nas nie zwraca bowiem uwagi na protokół http lub https w adresie strony. Nawet jeśli pominiemy go przy wpisywaniu adresu, pojawi się on automatycznie, ale co oznacza? Protokół https, dodatkowo podświetlany przez niektóre przeglądarki na zielono, jest szyfrowaną wersją zwykłego http. W ten sposób zabezpieczone powinny być strony z bankowością elektroniczną, sklepy internetowe (szczególnie te umożliwiające płatności kartą), a także portale wymagające podawania przy rejestracji danych użytkowników. Dlaczego sprawdzanie adresu strony jest tak ważne? Oszuści potrafią spreparować stronę banku lub popularnego sklepu tak, że wygląda ona niemal jak oryginalna. Linki do tych stron mogą być przesyłane na skrzynki e-mail. Środki z wszelkich operacji finansowych na takich stronach trafiają wówczas prosto do oszustów. Uważajmy także na e-maile zawierające wezwania do zapłaty i polecenia przelewów. Oszuści potrafią podszyć się pod dostawcę energii elektrycznej, administratora, operatora telekomunikacyjnego i przesłać fałszywą fakturę lub polecenie przelewu, nie mające żadnego związku z rzeczywistością. Oszuści liczą na brak uwagi i pośpiech swoich adresatów. Dlatego zawsze trzeba sprawdzać takie wiadomości oraz numer konta bankowego, na który wykonujemy przelew. Obecnie wielu dostawców stosuje indywidualne konta bankowe dla swoich odbiorców, co ułatwia księgowość, a także zwiększa bezpieczeństwo – przelewamy środki wyłącznie na ten jeden numer konta bankowego. Weryfikujmy wszystkie informacje o zadłużeniach, kontaktujmy się i potwierdzajmy te informacje w biurach obsługi klienta. Jeśli trafi do nas jakikolwiek fałszywy dokument, poinformujmy o wszystkim Policję.

Cały czas zdarzają się też próby oszustw na seniorach. Tragizm tych zdarzeń jest wielowymiarowy. Po pierwsze, oszuści w bezwzględny sposób wykorzystują dobroć seniorów, ich chęć niesienia pomocy. Wymyślone historie dotyczą często tragicznego wypadku i pilnej potrzeby wpłacenia kaucji. Dotyczą też udzielenia pomocy przy zatrzymaniu przestępców i przekazania gotówki. We wszystkich przypadkach seniorzy chcą pomóc – i to jest jednym ze źródeł ich późniejszej krzywdy. Dobroć, bycie uczynnym okazuje się niestety słabością. Po drugie, telefon z informacją o wypadku córki, syna lub ukochanego wnuka to ogromny stres. Osoby, które z racji wieku nierzadko borykają się z chorobami, powinny mieć jak najwięcej spokoju. Nagła wiadomość o tragicznym zdarzeniu bliskiej im osoby w każdym wywoła silne emocje. Jak wiadomo, emocje nie pomagają w racjonalnym osądzie sytuacji. Oszuści wytwarzają presję czasu, chwila zastanowienia przychodzi dopiero po czasie. Oszczędności całego życia znikają wraz z nieznanym kurierem. Zdarza się również, że seniorzy pozostawiają gotówkę w umówionych miejscach – pod kołem ciężarówki albo w śmietniku. Oszuści rozwijają swoją historię, często z podziałem na role aktorskie. Ktoś inny udaje prokuratora, ktoś inny pracownika banku. W trakcie rozmowy oszuści proszą o wybranie na klawiaturze telefonu numeru 112, co ma uwiarygodnić połączenie. Nie pozwalają rozłączyć się swoim rozmówcom, aby Ci nie mogli na spokojnie zastanowić się nad sytuacją i przemyśleć dalsze kroki. Nie rozłączają się nawet przez drogę do banku i pozostają na łączności z ofiarą, gdy ta podpisuje umowę kredytową. Opamiętanie przychodzi po czasie. Zostaje puste konto, wstyd przed rodziną i gorzki żal. Oszukiwać dają się nawet osoby, które słyszały o metodach „na wnuczka” i na „fałszywego policjanta”.

Pamiętajmy, aby bezwzględnie zgłaszać wszystkie przypadki oszustw. Policjanci muszą mieć wiedzę na temat tych zdarzeń, aby łączyć je ze sobą i skutecznie ścigać ich sprawców. Niestety, często nie są one zgłaszane. Wszystko przez wstyd, że daliśmy się przez kogoś nabrać. Oszustwo: Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

st. sierż. Dariusz Rajski, źródło: Policja Wrocławska