Pomóż wybrać miejsce dla oryginału Nike

Kiedy w 1983 roku wichura zrzuciła figurę Nike z kolumny stojącej przed oleśnickim ratuszem, pewnie niewielu wierzyło, że rzeźba wróci na starówkę. Raz, że została rozbita na ponad sto kawałków. Dwa, że po jej renowacji zapadła decyzja, by oddać ją do miejskiego muzeum mieszczącego się wtedy w zamku, a na kolumnie ustawić kopię. Ale muzeum dawno w Oleśnicy nie ma, a Nike nadal stoi na jednym z zamkowych korytarzy. – Dostęp do zamku jest ograniczony, dlatego zróbmy wszystko, by rzeźba stanęła w ratuszu, byśmy wszyscy na co dzień mogli ją podziwiać – sugeruje jeden z naszych czytelników.
Kolumna Zwycięstwa została wzniesiona dla uczczenia zwycięstwa Prus nad Francją.
– Odsłonięcie pomnika miało miejsce w drugą rocznicę zawarcia pokoju z Francją w maju 1873 roku – przypomina Marek Nienałtowski, pasjonat historii Oleśnicy. Szczyt kolumny wieńczy uskrzydlona Bogini Zwycięstwa. I to właśnie ona 5 stycznia 1983 roku w trakcie silnej zawieruchy spadła, rozbijając się na 113 elementów.
To zdarzenie pamięta doskonale Edward Niczypor, oleśnicki fotografik pracujący w tamtych latach na zlecenie Działu Dokumentów Życia Społecznego. – Wiatr zdmuchnął wtedy fragment kamienicy przy ul. 3 Maja i właśnie figurę Nike z kolumny – opowiada. – Zdjęcia rozbitej rzeźby są w bibliotece. Doskonale pamiętam, że na jednym z nich, obok Nike, klęczy Stanisław Kokot. To on był wtedy szefem Towarzystwa Przyjaciół Miasta Oleśnicy i on najbardziej zaangażował się w renowację rzeźby.
Z figury anioła, bo tak też nazywają ją mieszkańcy Oleśnicy, pozostały kula i metalowy pręt. Również Marek Nienałtowski przypomina, że to dzięki władzom miasta oraz Towarzystwu rozpoczęto starania o odtworzenie figury. – Zlecenie przyjął Dolnośląski Klub Postępu i Racjonalizacji Rolnictwa . Rekonstrukcją zajął się zespół dra Sławomira Fica – mówi pan Marek. – Figurę odtworzono, braki uzupełniono kitami, a elementy łączono klejem epoksydowym . 11 listopada 1986 roku oryginalna figura została scalona. Po wykonaniu odlewu umieszczono ją w muzeum oleśnickim, a po jego likwiadacji oryginalna rzeźba stoi na korytarzu trzeciego piętra łącznika pałacu z zamkiem.
Czy powinna zmienić miejsce „zamieszkania”? Z naszym Czytelnikiem sugerującym umieszczenie Nike w ratuszu nie zgadza się Edward Niczypor. – Poczekałbym jeszcze chwilę i umieścił rzeźbę w muzeum, które powstaje przy ul. Bocianiej. To będzie godne miejsce – sugeruje. Kazimierz Bruzdewicz, który jest przewodnikiem oleśniczan biorących udział w „Spacerku po Oleśnicy” przyznaje, że mieszkańcy, słysząc o oryginale Nike stojącej na zamkowym korytarzu, są wzburzeni. – Ludzie mówią, że to wstyd, żeby tak ważna historyczna pamiątka kurzyła się gdzieś na korytarzu – mówi. – Wiele razy podpowiadano mi miejsce, gdzie mogłaby zostać godnie wyeksponowana. To sala rycerska w zamku, sala obrad w ratuszu czy muzeum, które ma powstać.
Małgorzata Iwańska, obecna szefowa Towarzystwa Przyjaciół Oleśnicy, zapewnia że TPO podejmie działania, by umieścić Nike w Domu Spotkań z Historią. – Zastanawialiśmy się, jakie pamiątki powinny wrócić do miasta i jakie umieścić w muzeum. Mam nadzieję, że rzeźba będzie jedną z nich – mówi.
Rafał Kubacki, dyrektor CKiW OHP i gospodarz zamku zapewnił, że do czasu powstania muzeum, wyeksponuje Nike. – Myślę, że sala rycerska będzie godnym miejscem, tym bardziej że to miejsce odwiedza najwięcej mieszkańców – mówi i deklaruje, że gdy Dom Spotkań z Historią ruszy chętnie podpisze porozumienie z miastem i udostępni oryginał rzeźby.

Nike miała pecha

Projekt figury Viktorii wykonał rzeźbiarz August Wittig. Oryginalna rzeźba Bogini Zwycięstwa wykonana jest ze stopu cynkowo-aluminiowego. W dolnej części kuli, na której stoi Nike, znajduje się sygnatura zakładu odlewniczego M. Czarnikow & Co. BERLIN. Był to znany ówcześnie zakład odlewniczy specjalizujący się w stopach cynku. W 1921 roku figura została uszkodzona i oddana do naprawy. Projektant figury nie przewidział prawdopodobnie zbyt dużego nacisku wiatru na rzeźbę i dlatego noga Nike uległa pęknięciom (na wysokości kostki), a szyna mocująca wygięła się. Widocznie naprawa z początku XX wieku nie była dostateczna dobra, skoro w 1983 roku, w trakcie kolejnej wichury, figura ponownie poddała się sile wiatru. Niestety, tym razem skutki były dużo poważniejsze.